“PREBARIKAZIOAGATIK” INPUTATU GISA DEKLARATZEN DUEUSKO JAURLARITZAKO INGURUMEN BAIMENEN ARDURADUNAK.

• Gai honetan ikertu gisa, Eusko Jaurlaritzako goi-funtzionario baten lehen agerraldia da.

• Ingurumen Fiskaltzak ez-betetze larriei “ezikusiarena egitea” egotzi dio, eta baliteke ez-
  betetze horiek instalazio horrek eragindako kutsadura jakin batzuen jatorrian egotea.

Donostiako Epaitegiko Ingurumen Fiskaltzak bere garaian egindako salaketari erantzunez, eta
Zubietako erraustegiaren funtzionamenduari dagokionez, gaur, ostirala, urriak 6, Gipuzkoako
hiriburuko Instrukzioko 4 zenbakiko Epaitegian agertu da Eusko Jaurlaritzako funtzionario
den,Hipolito Bilbao Intxaurraga, “ikertu” gisa (“inputatu” gisa, aurreko izen judizialean),
“prebarikazioa” egotzita.

Adierazpena gaur hasi da, 9: 30ean eta bi ordu iraundu du. 2295/2022 Aurretiazko Eginbideen
esparruan egin da. Eginbide horiek Ingurumen Fiskaltzaren salaketa argitzen dute. Salaketa
horren arabera, funtzionarioak ustez “ezikusiarena egin zuen” erraustegiak bere inguruko lur eta
lur azpiko uretan eragindako kutsaduraren atzean egon zitezkeen ingurumen-arloko ez-betetze
larrien aurrean.

Egotzitako funtzionarioa Eusko Jaurlaritzako Ingurumen Sailburuordetzako Kutsaduraren
Prebentzio eta Kontrol Integratuko Zerbitzuaren arduraduna da. Zerbitzu hau arduratzen da
Euskadin kutsatzeko ahalmen handia duten instalazioen ingurumen-baimen integratu (IBB) guztiak
izapidetu eta kontrolatzeaz, hala nola erraustegiak, Zaldibarko zabortegiak edo Petronorreko
planta, Muskizen, adibide batzuk jartzearren.

Fiskaltzak epaitegiaren aurrean salatu du funtzionario hori, ustez, ez begiratzeagatik eta bere
txostenetan islatzeagatik gasak arazteko sisteman purga klandestino bat zegoela efluente toxiko
eta arriskutsuarekin, proiektuan aurreikusi ez zena eta, beraz, baimenik ez zuena, bai eta
zuzendu zuen instalazioaren ikuskapenetan isurtzeko muga-balioak gaindituz gero geldialdi
automatikoko sistema preskribatzailerik ez izatea.

Egitate horiek “ingurumen-prebarikazioko” delitu bana izan litezke, Zigor Kodearen 329.1
artikuluan tipifikatuak, eta hiru urte arteko kartzela-zigorrak ezartzen dituzte, baita kargu
publikorako desgaikuntza bereziko zigorrak ere, bederatzi urtetik hamabost urte artekoak, kode
horren 404. artikuluan prebarikazio orokorrerako aurreikusiak. Izan ere, ingurumen-prebarikazioa da prebarikatzeko modurik larriena eta kaltegarriena, ingurumenari eta osasun publikoari eragiten dien neurrian.

Gaurko deklarazioan, ikertuak instrukzio-epailearen galderei eta guraSOSek daraman herri-
akusazioarenei erantzun die.

Eusko Legebiltzarreko kideen bisita erraustegira.

Erraustegian antzemandako irregulartasun ugarien ondorioz, Eusko Legebiltzarreko Ingurumen
Batzordean agerraldi ugari izan dira iragan hilabeteetan. Bost hitzordu izan dira adituekin, hala
nola Gorka Bueno EHUko irakaslearekin edo GuraSOS elkartearekin. Arantxa Tapia Eusko
Jaurlaritzako Ekonomiaren Garapen, Iraunkortasun eta Ingurumeneko sailburua bera bi aldiz
agertu da batzorde horretan, betiere Zubietako erraustegiaren funtzionamendua funts gisa hartuta.
Era berean, EHBildu eta Elkarrekin Podemos legebiltzar-taldeek informazio-eskaera ugari egin
dituzte.

Sailburuaren azken agerraldiaren ondoren, Legebiltzarreko batzorde horrek erabaki zuen
erraustegiaren instalazioetara joatea eta bisita bat egitea. Laster espero da bisita hori.
Legebiltzarreko batzordearekin izandako bileran, sailburuak kontraesanak izan zituen bere saileko
baimenen arduradunak gaur deklaratu dituen gertakariei buruz, horiei buruz aurkeztutako
dokumentuei buruz eta GuraSOSek eta Ingurumen Fiskaltzak auzialdi judizialean aurkeztutako
salaketei buruz.

Arantxa Tapiak GHKren (Gipuzkoako Hondakinen Partzuergoa) eta bere Saileko ikuskatzailearen
jarrera defendatu zuen, salaketaren xede zen eta baimenik ez zuen purga-sistema baten irudiak
nahasian aurkeztuz. Era berean, adierazi zuen erraustegiak sistema automatiko bat duela ezarrita
hondakinak labean sartzeko tobera ixteko, emisio-mugak gainditzen diren kasuetan. Hala ere, ez
zen kontuan hartu GHK-k Sailburuordetzan aurkeztutako dokumentu bat, guztiz kontrakoa
adierazten duena eta Fiskaltzaren salaketaren oinarri dena.
Gaurko deklarazioan ikertuak egindakoak legearekin bat datozela justifikatzen saiatu da baina ezin
izan ditu susmoa uxatu eta horregatik GuraSOS iritziz beharrezkoa egiten da epaileak agindu
dezala ikerketa poliziala, orain urte bat ingurumen fiskaltzak eskatu zion bezala, ez bada nahi
ikerketa gaitz osatzea.

Aldiz, deklarazioak balio izan du baieztatzeko Arantxa Tapia sailburuak legebiltzarra engainatzen
saiatu zela Elkarrekin podemos taldeak purgari buruz galdetutakoari erantzuterakoan. Orduan
Tapia andereak argazki bat aurkeztu zuen, salatutakoaren balitz bezala eta GuraSOSek salatu
zuen hori beste leku bateko argazkia zela. Horrela onartu du ikertuak eta azken honek ez du ukatu
Tapia anderearen erantzunean berak parte hartu zuela nahiz eta interes argia izan, salatua edo
ikertua baita auzi batean. Zehazki, erantzuna Ingurumen kalitateko Zuzendaritzak prestatu zuela
argitu du.

GuraSOSen balorazioa

GuraSOSek positibotzat jo du azkenean Ingurumen Sailburuordetzaren jardunari buruzko ikerketa
aktibatzea, zehazki Kutsaduraren Prebentzio eta Kontrol Integratuko Zerbitzuko arduradunarena.
Hala ere, ezin dugu ahaztu urtebete igaro dela eginbideak hasi zirenetik eginbiderik egin gabe.
Justiziaren atzerapen hori bateraezina da ingurumenaren defentsa eraginkorrarekin.
GuraSOSen ordezkaritzak orain instrukzioko epaileari eskatuko dio akordio bat har dezala
Fiskaltzak duela urtebete eskatu zituen gainerako eginbideen inguruan ikerketa sakonbtzeko
asmoarekin.

> Erraustegiaren tramitazioan «prebarikazioa» egotzita deklaratu du Jaurlaritzako ingurumen baimenen arduradunak (BERRIA – 2023/10/06)

> GuraSOS llama a acelerar las diligencias tras la declaración de un alto cargo de Lakua declaración de un alto cargo de Lakua (NAIZ – 2023/06)